Os fraudes nos produtos ecolóxicos non van a menos: É un problema que nos preocupa porque vai contra os produtores e comercializadores que queremos facer as cousas ben. Pero tamén é un engano aos consumidores, aos que se lles venden como ecolóxicos produtos que non o son, ou produtos sen ningunha garantía de que realmente sexan producidos de forma ecolóxica.
Ademáis, este tipo de fraudes é un atranco para o desenvolvemento do territorio, ao perxudicar aos que estamos a loitar por desenvolver no noso territorio unha estructura económica baseada nun produto que sexa de verdade sólido, coa súa certificación e coas súas garantías.
Causas dos Fraudes nos Produtos Ecolóxicos: Descoñecemento ou Intereses
Os que xa levamos varios lustros no sector estamos afeitos a este tipo de fraudes. Pero non deixa de preocupar porque parece que vai a máis: desde produtores que vemos en feiras asegurando que producen en ecolóxico a establecementos comerciais que claramente xogan coa desinformación dos consumidores.
Moitas veces é puro descoñecemento, sen mala intención, o que leva a presentar unha produción propia como ecolóxica. Pero, ademáis do manexo que se fai dunha produción, do que está na man do responsable, existen outros factores externos que é necesario avaliar para que unha produción sexa considerada como ecolóxica, como por exemplo as distancias a fontes de contaminación (outras explotacións convencionais, vías de comunicación, etc).
Outras veces son os propios intereses os que nos levan a decir que producimos en ecolóxico (vendemos moito mellor un produto se decimos que é ecolóxico), porque “facer as cousas ben” normalmente é algo máis complicado que facelas mal.
O que deberíamos saber como Consumidores
Existe un Regulamento!!
Na Unión Europea, a Agricultura Ecolóxica está regulada desde o 1 de xaneiro de 2009 polo Regulamento (CE) 834/2007, que deroga regulamentos anteriores.
Este Regulamento define o que se admite e o que no se admite na Agricultura Ecolóxica. E pode ser discutible, pero sabemos do que falamos cando empregamos o termo. Non é o que a nós nos parece que podemos facer ou deixar de facer: Está perfectamente definido o que se pode facer en canto a abonos e fitosanitarios que se poden empregar, ao manexo dos animais, aos procesos de elaboración, ao envasado e etiquetado, etc.
Para poder vender un produto como ecolóxico debe existir unha inscrición nun organismo de control.
O CRAEGA é a entidade que vela pola aplicación da normativa europea na Galiza. Este organismo de control conta con técnicos que van visitando aos labregos, gandeiros e elaboradores inscritos para realizar inspecións periódicas, análises de terra, documentacións, etc.
Básicamente, o que deberíamos saber é que -se non queremos sufrir enganos- debemos tratar con operadores certificados. Os operadores certificados son aqueles que constan como inscritos no CRAEGA (se falamos dos operadores galegos). Poden ser tanto produtores de horta, como de carne, ou elaboradores de conservas, viños, etc.
Na páxina do CRAEGA podemos atopar un buscador de operadores certificados. Deixamos aquí o enlace:
Todos os operadores que estamos certificados temos un documento de conformidade público, emitido polo CRAEGA, no que se especifica as características da actividade que realizamos e que temos sometida a un control.
O CRAEGA controla aos operadores a través dos técnicos que realizan visitas de inspección, e tamén a través de toda as documentacións que se nos esixe (aos produtores de horta, por exemplo, se lles pide que documenten calquera insumo -sementes, plantón, abonos, etc- para garantir a súa procedencia ecolóxica).
Ferramentas para os consumidores
Temos que saber que é un pouco distinto se falamos de produto fresco ou produto envasado.
Os produtos envasados deben levar un selo característico, que é común a toda a Unión Europea:

Este selo pode acompañar outro tipo de selos complementarios: comercio xusto, alerxenos, etc.
Tamén contamos cun selo emitido polo CRAEGA, para a certificación dos produtos ecolóxicos que leva a cabo este organismo:

Se falamos de produto fresco, o problema o temos cos graneis: Non parece moi ecolóxico envasar unhas mazás ou unha leituga nunha barqueta envolta en plástico… Preferimos os graneis sempre para o produto ecolóxico, xa por coherencia lóxica. Temos dúas referencias:
– Etiquetas nas caixas: Cando o produto ecolóxico a granel pasa por algún intermediario debe ir nunha caixa coa etiqueta, na que consta a procedencia e a denominación de produto ecolóxico.
– Volante ou albarán: Para o produto ecolóxico local, a granel, que non pasa por intermediarios, temos que saber que debe existir un albarán ou volante de circulación. O volante de circulación, que acompaña á mercaduría e que era habitual ata hai uns anos, susstitúese agora por un albarán ou factura do proveedor, no que o produto ten que constar como BIO, tamén co número de rexistro do operador. Estos documentos pódense pedir en calquera establecemento que venda produtos ecolóxicos.
O que podemos facer como consumidores
O mellor que podemos facer é informarnos e informar.
E despois consumir con consciencia, mirando polos produtores que están a facer ben as cousas poñendo en valor o noso territorio con producións de verdadeira calidade: Apoiar co noso consumo a quen o merece!!
Denunciar?
Pódese facer, pero sabendo que hai que levar documentación para que realmente poida servir de algo: fotos, tickets, etc. A documentación que teñamos pódese enviar ao CRAEGA, que o remitiría á oficina de fraudes da Xunta.
Enlaces para unha información básica:
Definición de Agricultura Ecolóxica na Wikipedia:
https://gl.wikipedia.org/wiki/Agricultura_ecol%C3%B3xica
Web do CRAEGA:

Produtos Ecolóxicos e Locais
Produtos ecolóxicos galegos, dos que abren camiño, dos que estamos orgullosos!!!
Bubela Artesá: Pastas e Cervexas Ecolóxicas Galegas
Bubela Artesá é unha empresa de Lugo formada por dúas persoas, Fran e Marta, que xa no ano 2014 decidíronse a producir pastas e cervexas ecolóxicas dun xeito artesanal. Falamos con Fran da historia deste interesante proxecto, dos atrancos que atopan e dos seus...
Porto·Muiños, alimentos do mar
Porto·Muiños é unha pequena conserveira especializada en algas de produción ecolóxica. Elabora tamén outros produtos a partires das materias primas que o Atlántico nos ofrece: conservas, pastas, arroces, infusións, etc.A empresa partíu da iniciativa de Rosa Mirás e de...
Carabuñas: descubrindo o sabugueiro
Carabuñas é un proxecto que está a descubrir o sabugueiro como alimento. A partires desta árbore, presente e ben coñecida por toda Galicia (Sambucus nigra, que pola nosa zona chamámoslle bieiteiro o biouteiro) elaboran unhas marmeladas deliciosas, bombóns, ou unhas...
Panadería O Agro: o pan ecolóxico de Lugo
A Panadería O Agro leva producindo pan desde 1994. Hai moitos anos que os coñecemos e, desde que a Ecotenda78 botou a andar, todas as tardes dos xoves van achegándose pola tenda, para recoller o seu encargo, os siareiros deste pan tan peculiar que viven por...
Arqueixal: lácteos da Ulloa
Arqueixal é unha granxa familiar ecolóxica, situada na comarca da Ulloa, no corazón de Galicia. Producen lácteos da máxima calidade, e complementan a actividade coa oferta de aloxamento e actividades que levan a cabo na propia granxa. Pero Arqueixal é tamén algo que...
Conservas Baronceli: Conservas Ecolóxicas de Monterrei
Produtos de Terra de Baronceli : Mermeladas, conservas e meles desde a bisbarra de Monterrei, Ourense. Produtos ecolóxicos galegos de calidade.
Viños Ecolóxicos GAIA: Producto da Aldea
Proxecto de Aldea comercializa os viños ecolóxicos GAIA. No seu catálogo inclúen dous tipos de tintos e un blanco espumoso. Nestas liñas queremos dar a coñecer esta iniciativa que, desde Valga, permítenos disfrutar duns viños de enorme calidade. A Historia dos Viños...
Conservas Amorodo
Estamos a celebrar os 5 anos de Ecotenda78 co recoñecemento ao traballo dos nosos proveedores. Queremos poñer en valor estas iniciativas porque todas elas teñen en común a súa aposta polo Ecolóxico e polo Local, polos mesmos valores que nós queremos promover!!Queremos...
Milhulloa: Plantas Mediciñais Ecolóxicas
MILHULLOA S. COOP. GALEGA é unha cooperativa formada por tres mulleres: Anxos, Carmela, e Chusa. Iniciaron o proxecto xa no ano 2000, polo que pódese decir que contan cunha longa experiencia.Milhulloa sitúase en Palas de Rei (Lugo), na Ulloa, á beira do Camiño...
Meraki: Probióticos galegos
Presentamos Meraki, unha nova marca que, desde Noia, produce e distribue alimentos fermentados ricos en probióticos: kombucha de distintos sabores, kimchi e cenorias. Este tipo de fermentados, ricos en probióticos, son alimentos que axudan a manter a saúde do noso...